หลังการคลอดบุตร เป็นอีกช่วงเวลาที่สำคัญมากสำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์ เนื่องจากเป็นเวลาที่คุณแม่ร่างกายค่อนข้างอ่อนแอ แต่ก็ยังคงต้องมีภาระใหญ่หลวง นั่นก็คือ ต้องดูแลลูกน้อยที่พึ่งคลอดใหม่ ดังนั้นเป็นอีกช่วงที่คุณแม่จะต้องพยายามดูแลสุขภาพของตัวเองมากเป็นพิเศษ และนอกเหนือจากเรื่องอาหารการกินที่ต้องครบ 5 หมู่ และเสริมในส่วนที่เหมาะสมและการพักผ่อนให้เพียงพอแล้ว การดูแลคุณแม่หลังคลอดบุตรใหม่ ที่นิยมทำกันมาตั้งแต่สมัยโบราณก็คือ การอบสมุนไพร ซึ่งเป็นทางเลือกที่น่าสนใจ ผ่านการพิสูจน์มายาวนานว่าได้ผล มีประโยชน์ต่อคุณ และยังเป็นวิธีที่สะดวกทำเองได้ที่บ้าน
สมุนไพรที่นิยมใช้ในการอบตัวหลังการคลอด จะใช้เป็นชุดซึ่งก็มีอยู่หลายสูตร แต่ตัวยาที่นิยมใช้และได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางในแวดวงแพทย์แผนไทยก็คือสูตรที่เข้าตัวยา 17 ชนิด อันประกอบด้วย ว่านชักมดลูก , ไพล , ตะไคร้ , ขมิ้นอ้อย , ขมิ้นชัน , ว่านน้ำ , ว่านมหาเมฆ , ว่านนางคำ , ใบมะกรูด , ผิวมะกรูด , ขิง , ใบหญ้าคา , ใบพลับพลึง , ใบเปล้าหลวง , ใบชะพลู , ใบส้มป่อย หรือ อีกสูตรที่เป็นสูตรกลางบ้านทำง่ายๆ ประกอบด้วยตัวยาสมุนไพร 5 ชนิด ได้แก่ ใบมะขาม , หอมหัวแดง , เปลือกส้มโอ , ตะไคร้ และ พิมเสน
วิธีการอบตัว หรือบางทีเรียกว่าการเข้ากระโจม จะหม้อที่ต้มตัวยาสมุนไพรตามสูตรให้เดือด มีไอน้ำร้อนและกลิ่นสมุนไพรลอยขึ้น วางไว้ด้านใต้เก้าอี้ ให้คุณแม่หลังคลอดมานั่งแล้วใช้ผ้าห่มคลุมเอาไว้ หรือ หากเป็นสมัยใหม่หน่อยก็อาจใช้ตู้อบสมุนไพร ที่มีขายอยู่ทั่วไปก็ได้ ให้คุณแม่นั่งอยู่ในนั้นนานประมาณ 15 – 20 นาที ต่อครั้ง วันละ 1 ครั้งต่อวัน ให้ไอน้ำร้อนพาเอาทั้งความร้อนและกลิ่นหอมของสมุนไพรลอยขึ้นมาอบตัว ให้ทำติดต่อกันนาน 7 วัน หลังคลอด หลังจากการอบตัวควรพักสักครู่ให้ร่างกายคลายความร้อนสัก 10 นาที ก่อนอาบน้ำชำระร่างกาย
ข้อดีของการอบสมุนไพร จะทำให้คุณแม่หลังคลอดมดลูกแห้งและเข้าอู่เร็วขึ้น ในเวลาเดียวกันก็จะรู้สึกสบายเนื้อสบายตัว รู้สึกผ่อนคลาย และยังเป็นการช่วยลดน้ำหนักไปในตัวด้วย นับเป็นภูมิปัญญาที่น่าสนใจ
ข้อควรระวัง : ไม่ควรอบตัวนาเกิน 20 นาที เนื่องจากร่างกายจะเกิดความร้อนสูงมากเกินไป และเสียเหงื่อมากการการระบายความร้อนของร่างกาย ทำให้อ่อนเพลีย และอาจถึงขั้นเป็นลมได้หากร่างกายเสียเหงื่อหรือได้รับความร้อนมากเกินไป และควรระวังการถูกน้ำร้อนลวกในเวลาที่เข้าไปอบตัวด้วย
